تأثیر حضور حمایتی خانواده بر سیر بهبودی بیماران ضربه مغزی بخش مراقبت‌های ویژه: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده

  تأثیر حضور حمایتی خانواده بر سیر بهبودی بیماران ضربه مغزی بخش مراقبت‌های ویژه: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده     طوبا حسینی‌عزیزی [1] ، فرزانه حسن‌زاده [2] * ، حبیب ا... اسماعیلی [3] ، محمدرضا احصایی [4] ، مینا مسعودی‌نیا [5]     تاریخ دریافت 01/08/1392 تاریخ پذیرش 25/10/1392     چکیده   پیش زمینه و هدف: خانواده جزء لاینفک فرآیند درمان و سلامتی بیمار بخش مراقبت‌های ویژه است. علی رغم شواهد کافی اثرات مثبت شرکت خانواده در برنامه مراقبتی بیمار، هنوز حضور خانواده در بخش مراقبت‌های ویژه مورد تردید می‌باشد. لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر حضور حمایتی خانواده بر بهبودی بیماران ضربه مغزی بخش مراقبت‌های ویژه صورت گرفته است.   مواد و روش‌ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی شده، روی60 بیمار ضربه مغزی بستری در بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستان امدادی کامیاب مشهد صورت گرفت. مداخله به شکل انجام مراقبت‌های اولیه بیمار توسط عضو منتخب خانواده در شش روز اول پذیرش بیمار بود. از نمره"آپاچی دو" به عنوان معیار بهبودی بیمار استفاده و داده‌ها توسط SPSS ویرایش 5/11 تجزیه و تحلیل گردید.   یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمون t مستقل، بین میانگین نمره"آپاچی دو" روز اول در دو گروه تفاوت آماری معنی‌داری وجود نداشت (838/0 P = )اما میانگین نمره آپاچی دو بیماران گروه مداخله در روز ششم کاهش بیشتری نسبت به گروه کنترل نشان داد(005/0 P= ). بین جنس مؤنث خانواده و تغییرات نمره "آپاچی دو" بیماران در گروه مداخله رابطه معنی‌دار آماری یافت گردید (006/0 P= ).   بحث و نتیجه‌گیری: حضور حمایتی خانواده در بخش مراقبت‌های ویژه، روند بهبود بیمار را تسریع می‌کند. رفع نگرانی‌های موجود در بین پرستاران و اصلاح باورهای ایشان در این خصوص می‌تواند زمینه را برای استفاده از مزایای حضور خانواده فراهم آورد.   کلید واژه‌ها : بهبودی بیمار، بخش مراقبت‌های ویژه، خانواده، آپاچی دو     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره دواز دهم ، پی در پی53، اسفند 1392، ص 987-977     آدرس مکاتبه: دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تلفن: 09155141461     مقدمه در طی دهه گذشته این دیدگاه که خانواده جزء لاینفک فرآیند درمان و سلامتی بیمار بخش مراقبت ویژه است، در بین متخصصین بالینی و به‌خصوص پرستاران رشد پیدا کرده و منجر به مطالعات گسترده‌ای با تمرکز بر خانواده بیماران بخش مراقبت ویژه گردیده است ( 1 ) مفهوم مراقبت خانواده محور به عنوان یک دیدگاه فلسفی جهانی شامل چهار مفهوم هسته‌ای 1- تکریم و احترام 2- اشتراک اطلاعات 3- مشارکت 4- همکاری می‌باشد ( 2 ) . مراقبت خانواده محور بیشتر در بخش‌هایی که   بیماران با بیماری جدی و تهدید کننده حیات با اثر مخرب روی خانواده، مواجهند مطرح شده ( 3 ) و مشارکت فعال خانواده در برنامه مراقبتی بیمار لازمه اجرای آن است ( 4 ) شکل‌های مختلف مشارکت خانواده در مراقبت از بیمار بستری در بخش مراقبت ویژه شامل شرکت در تصمیم گیری درمانی بیمار ( 5 ) شرکت در ویزیت صبحگاهی بیمار ( 6 ) برنامه‌های منظم آموزش به خانواده بیمار، ملاقات پرستار با خانواده حین پذیرش و روزهای بستری، آموزش‌های ویدئویی و نوشتاری و کنفرانس‌های منظم برای خانواده و ارائه بروشور ( 7 ) می‌باشند.   Email: [email protected]   [1] کارشناس ارشد پرستاری مراقبت ویژه، مربی عضو هیات علمی دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، ایران   [2] کارشناس ارشد پرستاری،مربی عضوهیات علمی گروه داخلی جراحی، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران(نویسنده مسئول)   [3] دکترای آمار حیاتی، دانشیارگروه آمار زیستی، عضو مرکز تحقیقات، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران   [4] متخصص جراحی مغز و اعصاب، دانشیار گروه جراحی مغز و اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران   [5] کارشناس پرستاری، بیمارستان شهید کامیاب، مشهد، ایران